Cukrzyca jest chorobą metaboliczną polegającą na zaburzeniach gospodarki węglowodanowej, białkowej i tłuszczowej w związku z niedoborem insuliny bądź też spowodowana nieskutecznym jej działaniem. Insulina jest hormonem wydzielanym przez komórki β wysp trzustki i odpowiada (wraz z glukagonem – który ma działanie antagonistyczne do insuliny) za utrzymanie prawidłowego stężenia glukozy we krwi. Wraz ze wzrostem glukozy we krwi trzustka zaczyna wytwarzać insulinę, która to insulina wpływa na transport glukozy do wnętrza komórek (głównie komórek mięśniowych, tkanki tłuszczowej i komórek wątroby), obniżając tym samym stężenie glukozy we krwi. Przy niedoborze insuliny we krwi dochodzi w niej do nadmiernego stężenia glukozy (hiperglikemii) i do rozwoju cukrzycy. Cukrzycę dzielimy na:
- Typ 1 (insulinozależna) – niedobór lub całkowity brak insuliny w organizmie spowodowany zniszczeniem komórek β wysp trzustki w wyniku procesów autoimmunologicznych zachodzących w organizmie,
- Typ 2 (insulinoniezależna) – składają się na nią dwa zaburzenia:
- insulinooporność polegająca na zmniejszeniu wrażliwości tkanek (wątroby, tkanki mięśniowej i tkanki tłuszczowej) na insulinę,
- zaburzenie czynności komórek β wysp trzustki w wyniku odkładania się w komórkach amyloidu, co powoduje zmniejszone wydzielanie insuliny,
- Wtórna postać cukrzycy– do rozwoju tej postaci cukrzycy dochodzi pod wpływem chorób trzustki ( nowotwory trzustki, stany zapalne), nowotworów przysadki, w wyniku zaburzeń endokrynologicznych dotyczących tarczycy czy kory nadnerczy, stosowaniu leków, które mają działanie diabetogenne.
W przypadku kotów głównie występuje cukrzyca typu 2.
Predysponowane są głównie kastrowane samce w wieku powyżej 6 lat, ale choroba również występuje u kotek. Otyłość zwiększa ryzyko zachorowania na cukrzycę prawie 4-krotnie. Predyspozycję rasową wykazują koty birmańskie.
Objawy:
- Do pierwszych objawów cukrzycy, które zauważa właściciel należą::
-
- zwiększone pragnienie,
- wielomocz,
- zwiększony apetyt,
- utrata masy ciała,
- sucha zaniedbana skóra i sierść,
- W przypadku nieleczonej cukrzycy dochodzi do jej powikłań:
-
- kwasica ketonowa – jest stanem zagrażający życiu, a jej przyczyną są ciała ketonowe, które powstają w organizmie w wyniku spalania tłuszczy zamiast glukozy. Do objawów kwasicy należą: apatia, brak apetytu, wymioty, ból jamy brzusznej, zmniejszenie reakcji zwierzęcia na bodźce, śpiączka, a w konsekwencji śmierć.
- stłuszczenie wątroby – objawami są biegunka, wymioty, brak apetytu, żółtaczka.
- neuropatia cukrzycowa – dochodzi do niej w wyniku uszkodzenia nerwów obwodowych. Objawami są: osłabienie kończyn miednicznych, utrudnione poruszanie się , niemożność skakania, stawianie całej stopy na ziemi, a nie tak jak w przypadku zdrowych kotów samych palców.
Leczenie:
Leczenie cukrzycy ma na celu utrzymanie glukozy na odpowiednim poziomie, doprowadzenia do remisji choroby i cofnięcia się objawów w postaci wzmożonego apetytu, picia i nadmiernego siusiania. Efekt taki uzyskujemy stosując insulinę w postaci iniekcji i odpowiednią dietę. Koty otyłe należy odchudzić oraz odstawić wszelkiego rodzaju leki diabetogenne. Ustabilizowanie glukozy na odpowiednim poziomie trwa około 3 miesięcy. Aby tego dokonać ważna jest ścisła współpraca właściciela zwierzęcia z lekarzem weterynarii i ścisłe stosowanie się do zaleceń i przestrzeganie wizyt kontrolnych.