Koty są bardzo czystymi zwierzętami. Swoje potrzeby fizjologiczne załatwiają w jednym miejscu, zazwyczaj w kuwecie.  Koty mające po raz pierwszy do czynienia z kuwetą instynktownie wiedzą do czego ona służy. Lecz zdarza się, że kot, który do tej pory bez problemów załatwiał się w kuwecie zaczyna siusiać poza nią. Często właściciele obwiniają wtedy kota o złośliwość, nie zdając sobie sprawy z tego, że kot załatwiając się poza kuwetą manifestuje w ten sposób problem bądź natury psychicznej bądź zdrowotnej.

Najczęstsze przyczyny natury zdrowotnej:

• Zapalenie pęcherza i dróg moczowych – najczęstsza przyczyna natury zdrowotnej. U kotów zapalenie pęcherza  najczęściej związane jest z wytrącaniem sie w pęcherzu kryształów. Występuje głównie u kastrowanych kotów ( po pierwsze koty mają dłuższą cewkę moczową niż kocice, po drugie w wyniku kastracji zmienia się pH moczu na bardziej zasadowe co sprzyja wytrącaniu się kryształów), ale również ta przypadłość zdarza się u niewykastrowanych kocurów jak i u kotek. Kryształy te powodują podrażnienia błony śluzowej, przyczyniając się do stanów zapalnych pęcherza i cewki moczowej często powikłanych florą bakteryjną. Do objawów mogących świadczyć o zapaleniu pęcherza oprócz siusiania poza kuwetę należą:
  • oddawanie moczu często w małych ilościach,
  • bolesna mikcja (koty moga wtedy głośno miauczeć przy siusianiu),
  • krew w moczu,
  • utrudnione oddawanie w moczu, bądź bezowocne parcie na mocz – w przypadku gdy kot chce się wysiusiać lecz nie może, a jama brzuszna jest napięta i bolesna potrzebna jest bezwłoczna wizyta w przychodni weterynaryjnej, ponieważ najprawdopodobniej doszło do niedrożności cewki moczowej i kotek potrzebuje cewnikowania (jest to stan zagrażający życiu kota).
• Choroby nerek, wątroby, cukrzyca, nadczynność tarczycy – schorzenia mogą objawiać się wzmożonym pragnieniem, brakiem apetytu i utratą masy ciała (w przypaku cukrzycy zwierzę chudnie mimo zwiększonego apetytu). Również charakterystycznym objawem jest wzrost objętości wydalanego moczu, który często oddawany jest poza kuwetę.
• Zapalenia stawów – związane z bolesnością aparatu ruchu. Ból może powodować niechęć do poruszania się i niemożność dotarcia do kuwety.

W przypadku, gdy zaobserwujemy siusianie poza kuwetę (czasami może być to jedyny objaw rozwijającej się choroby) ,  należy udać się z kotem do lekarza weterynarii, który w razie konieczności zaleci badanie moczu jak i krwi i na tej podstawie ustali przyczynę choroby i opracuje odpowiednie leczenie jak i dietę.

Najczęstsze przyczyny natury behawioralnej:

• Zmiana żwirku – wyróżniamy żwirki: silikonowe, drewniane, bentonitowe. Są koty, które przyzwyczajają się do określonego rodzaju żwirku i zmiana żwirku na inny może skutkować załatwianiem sie poza kuwetą. Również są koty, które nie akceptują żwirków zapachowych, bądź przyzwyczajają się do określonej grubość ziaren żwirków bentonitowych.
• Zła bądź brudna kuweta – kuweta musi mieć odpowiednią wielkość i wysokość dostosowaną do potrzeb kota. Wiadomo, że małe kocięta nie poradzą sobie z wysokim brzegiem kuwety, natomiast koty ras dużych będą czuły sie niekomfortowo w kuwecie dla nich za ciasnej, gdzie nie będą mogły się swobodnie obrócić ani pogrzebać w piasku. Oprócz wielkości kuwety ważny jest również jej rodzaj. Zdecydowanie wygodniejsze dla właścicieli są kuwety zakryte, z racji utrzymania porządku,  natomiast nie każdy kot będzie chciał z takiej kuwety korzystać, szczególnie w przypadku obecności uchylnych drzwiczek, które nierzadko przycinają koci ogon. Również bardzo ważna jest czystość kuwety. Koty nie lubią brudnych kuwet, dlatego też w momencie gdy kuweta jest brudna załatwiają swoje potrzeby gdzie indziej. Z tego też powodu należy regularnie czyścić kocią kuwetę. Zarówno na bieżąco usuwać kocie odchody jak i raz na jakiś czas wymienić cały piasek i porządnie wymyć cała kuwetę. Trzeba pamiętać, żeby nie używać do mycia zbyt intensywnie pachnących środków czystości, ponieważ koty są wrażliwe na zapachy. Również istotnym punktem jest miejsce stania kuwety. Kuweta powinna znajdować się w zacisznym miejscu (zazwyczaj jest to łazienka), gdzie kot będzie miał zapewnioną ciszę i spokój i nie będzie niepokojony w trakcie korzystania z kuwety.
• Zmiana w otoczeniu kota –  pojawienie się  nowego bądź odejście któregoś z członków rodziny, remont w mieszkaniu bądź zmiana miejsca zamieszkania, pojawienie się nowego zwierzęcia itp. Wszystkie te czynniki wpływają stresująco na kota, a stres u kota może objawiać się m.in. siusianiem poza kuwetę.
• Zbyt duże zagęszczenie zwierząt – koty są zwierzętami terytorialnymi. Terytorium kocurów jest 3,5 raza większe niż kotek i wynosi 0,4-990 ha ( u kotek 0,27-170 ha). Koty, które mają prawidłowo rozwinięty kontakt społeczny lubią towarzystwo innych kotów, dlatego jeśli nasz zwierzak nie wychodzi na dwór, gdzie ma kontakt z innymi kotami, bądź nie jesteśmy mu w stanie poświęcić odpowiedniej ilości czasu, warto mieć w domu dwa koty. Należy również pamiętać, że w przypadku kotów niewychodzących optymalnymi warunkami dla zachowania zdrowej kociej psychiki jest 1,7 m² podłogi przypadającego na kota i najlepiej jeśli w mieszkaniu mamy więcej pomieszczeń niż kotów.

W przypadku niekastrowanych kocurów często mamy do czynienia ze znaczeniem terenu. Kot, który znaczy teren  normalnie załatwia sie do kuwety z taka samą częstotliwością jak dotychczas. Znaczenie polega na obsikiwaniu przez kota niewielką ilością moczu nowo nabytych przedmiotów, osobistych rzeczy właścicieli, pionowych powierzchni np. ścian. W takim momencie kot przyjmuje charakterystyczną pozycje, staje na wyprostowanych nogach tyłem do przedmiotu, unosi ogon pionowo do góry. Ogon w momencie znaczenia charakterystycznie drga. W ten sposób kot, który ma bardzo silny instynkt terytorialny, oznacza swoją przestrzeń. W celu eliminacji tego problemu najlepiej poddać jest kota zabiegowi kastracji. W przypadku gdy nie chcemy kota kastrować możemy zastosować kocie feromony.

Problem siusiania poza kuwetę dotyczy również kotek w rui. Jednym z objawów rui u kotek może być siusianie w miejscu do tego nieprzeznaczonym. Kotki upodobały sobie szczególnie dywany, kanapy czy też łóżka swoich właścicieli. Najskuteczniejszą metodą zapobiegania rui i objawów z nią związanych jest antykoncepcja hormonalna bądź sterylizacja kotki.